Türkiye’nin siyasal ve ekonomik hayatında derin izler bırakan siyasal gelişmelerin başında gelen 6-7 Eylül Olayları Türkiye’yi derinden etkiledi. Olayların arka planında başta Rumlara olmak üzere azınlıklara yönelik tahrip ve yağma vardır.
1. 1955 Kıbrıs Sorunu ve Yunanistan’ın Tavrı
1955’te Kıbrıs sorunuyla ilgili olarak Yunanistan’ın tutumuna karşı, Türkiye’nin, tepki göstermek gerekçesiyle İstanbul ve İzmir’de başlayan gösteriler, bir anda 6-7 Eylül gecesi Rum azınlığın mal ve mülklerinin tahrip edilmesine dönüştü.
2. DP yanlısı İstanbul Ekspres’in Yalan Haberi Olayı Başlattı
Asıl Olaylar, Atanın Selanik’teki evinin bombalandığı haberinin duyulmasıyla başladı. Dönemin gazetelerinden biri olan DP yanlısı İstanbul Ekspres, o gün normal tirajının katbekat üstünde 290 bin adetlik ikinci baskısını yaptı.
3. Gruplar Tahrip ve Yağmaya Başladı
Akşam saatlerinde örgütlenip ve Taksim’e doğru yürüyen gruplar, “Kıbrıs Türk’tür” nidaları atmaya başladılar. Gruplar ilk önce, Tünel’de bulunan Rum gazetelerine saldırdı, ardından da yakıp yıkma olaylarına girişti. Olaylar kısa sürede İstanbul’un birçok yerine sıçradı.
4. Saldırılar Yağmaya Dönüştü
Dükkânlara zorla girilerek içerdeki mallar sokaklara atılıyordu. İstiklal Caddesi yerlere atılan çeşitli eşyalar nedeniyle yürünemeyecek hale gelmişti.
5. Güvenlik Kuvvetlerinin Yetersiz Kalışı
Güvenlik kuvvetlerinin yetersiz kalışı, olayların büyümesine neden oldu. Üniversite gençleri, tahribe yönelirken, şehrin fırsatçıları (yağmacılar) da talana girişmişti. Ortalık sakinleştiğindeyse, geriye kalan maddi ve manevi hasarın bilançosu oldukça ağır boyutlardaydı.
6. Kiliselere Saldırılar
İstanbul’daki 73 Rum Ortodoks kiliseleri ateşe verildi. Şehrin heryerinde kiliseler, evler, işyerleri yağmalanmış ateşe verilmişti.
7. Sıkıyönetim ve Hükümet
Olayların sonrasında üç büyük ilde sıkıyönetim ilan eden hükümet, olayların çıkış nedeni olarak da “solcuların tahrikini” gösterdi.
8. Ünlü Yazarlar ve Vatandaşların Tutuklanması
Her şeyden Aziz Nesin, Kemal Tahir gibi solcular tutuklanarak bir süre cezaevinde kaldı. Olaylarla ilgili ilk olarak 3.151 kişi tutuklandı. Sonradan ise bu sayı 5.104’e yükseldi.
9. İstanbul’a zararı ve Rumlar’ın Göçleri
Olaylar, İstanbul’un çok kültürlü yapısını sona erdirdi. Olayların ardından öncelikle Rumlar olmak üzere gayrimüslim nüfusun büyük bir kısmı Türkiye’den göç etti.
10. Olayların Perde Arkası
Bu olayların asıl nedeni ise ticaretten gayrimüslimleri tasfiye hareketiydi. Gayrimüslimleri ülke ekonomisindeki paydan uzak tutmak isteniyordu.
11. Hükümet’te İstifalar
İçişleri Bakanı Namık Gedik istifa etti, onun yerine olaylar üzerine geçici olarak Savunma Bakanı Ethem Menderes atanıyordu.
12. Türkiye Büyük Değer Kaybetti
Yapay bir kışkırtma, yakın tarihimize bir kara leke olarak geçti. En önemlisi bu olaylarla biz kaybettik, Türkiye kaybetti.
Uzayla – Kültür Evreni