19. Yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ortalarına kadar uzanan Modernizm, Fransa’da ortaya çıkmıştır. Modernizm, 1960’larda doruk noktaya ulaştı; Post-modernizm ise 1960 ve 1970’ler de ortaya çıkmış ve zamanla mimari, felsefe, edebiyat gibi alanlara etkinlik göstermiştir. Modernizm daha çok rasyonel ilerlerken, post-modernizm tam tersi irrasyonel bir bakış açısına sahiptir.
Sanatta Modernizm
Modernizme geçişin en önemli nedenlerinden biri sanatçıların 1800’lerin sonlarına doğru kazandığı özgürlüklerdir. 19. yüzyılın sonlarına doğru sanatçılar eskiye nazaran kendi ilgi alanlarına yönelmeye, araştırmaya başladılar. Teknolojinin ilerlemesiyle sanat yapımında kullanılan malzeme ve teknikler de değişti. 1800’lerin sonundaki baskı gelişmeleri, sanat ve halkın sanata yaklaşımını da değiştirdi.
Resmi olarak 1874’te ortaya çıkan empresyonizm (izlenimcilik), ilk Modernist sanat hareketi olarak kabul ediliyor. Başta Claude Monet ve Pierre-Auguste Renoir gibi ressamlar sanatı adeta baştan yarattı, geleneksel yöntemlerden uzaklaştılar. İzlenimciler tarafından başlatılan sanat akımı Post-Empresyonizm, Fovizm, Kübizm Konstrüktivizm gibi sonraki sanat akımlarına ilham oldu.
Dadaizm
Dadaistler, geleneksel kuralları reddederek saçmalığı savunan topyekün bir sanat isyanı başlattılar. Dadaist fikirler ilk olarak 1915’te ortaya çıkmıştır ve 1918’de Berlin Manifestosuyla resmiyet kazanmıştır.
Soyut Dışavurumculuk
Modernizmin, 1940’ların sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan Soyut Dışavurumculuk ile zirveye ulaştığını belirtelim. Soyut Dışavurumcular, sıradan konu ve tekniklerden uzaklaşmışlardır. İnsanlara ilk bakışta bir anlam ifade etmeyen, kaotik ve keyfi görülebilecek eserler ürettiler. Örneğin Jackson Pollock, boyayı tuvale yukarıdan damlatma tekniğiyle ünlenmiştir. Jackson Pollock’a göre bir sanat eserinin bir anlam ifade etmesine gerek yoktur. Sanat eserinden mutlaka anlam çıkarılacak diye bir zorunluluk yoktur.
Neo Dadaizm ve Pop Art
Modernizmle Post-Modernizm arasındaki geçiş dönemi 1960’lardır. Ve Pop Art (Popüler Sanat) akımı aralarında köprü görevi görmüştür. Pop Art, soyut dışavurumculara tepki olarak 1960’larda ortaya çıkmıştır. Bu kişiler ünlülere, hızlı tüketim mallarına, kapitalizme takıntılıydılar. 1950’lerin sonlarına doğru İngiltere’de başlayan fakat Amerika’da popülerleşen harekettir.
Post-Modernizm
Post-modernizm, 1970’lerin sonlarında ortaya çıkmış, Postyapısalcı felsefi hareketle bağlantılıdır. Modernizmin tersine hayata bilimsel olmayan bir bakış açısıyla bakmışlar, yaşamın mantıksızlığa dayandığını iddia etmişlerdir. Bu dönemde sentez yerini parçalanmaya bırakır ve parçalar bütünleştirilemez. Somut kavramlar yerini soyuta bırakmıştır. Postmodernizm; tarih, edebiyat, biyoloji, hukuk, coğrafya, güzel sanatlar, mimari ve felsefi birçok alanda etki göstermiştir.
Kaynak: History
Uzayla – Kültür Evreni
