Muazzam tecrübesini, İkinci Dünya Savaşı sırasında Avrupa’daki başarılı birliklerin komutan generali olarak başkanlığa taşıyan Dwight Eisenhower, savaş sonrası refahın artışını gözlemledi. Yaptığı nadir bir övünmede şöyle söyledi: “Birleşik Devletler, benim yönetimimde hiçbir zaman bir asker ya da toprak parçası kaybetmedi. Tanrı şahidim, bu henüz gerçekleşmedi. Bunu size anlatacağım!”
14 Ekim 1890’da Texas’ta doğan ve Kansas, Abilene’da yetişen Eisenhower, yedi erkek kardeşin üçüncüsüydü. Lisede spor dallarında sivrildi ve West Point’te bir görev aldı. Teğmen olarak Teksas’tayken 1916’da evlendiği Mamie Geneva ile tanıştı. İki yaşında ölen Doud Dwight ve John adında iki tane oğulları vardı.
Eisenhower’ın ilk zamanlardaki askerlik kariyerinde Generaller John J. Pershing ve Douglas MacArthur komutası altında hizmet verirken personel atamaları konusunda başarılıydı. Pearl Harbor saldırısı sonrasında General George C. Marshall, savaş planları üzerinde çalışmak için onu Washington’a çağırdı. Eisenhower, Kasım 1942’deki Normandiya Çıkarması’nda müttefik birliklerinin Kuzey Afrika’ya inişini yönetti, Fransa’yı işgal eden birliklerin baş komutanıydı.
Eski Amerika Birleşik Devletleri başkanı
Savaş sonrasında 1951’de birleştirilen yeni NATO birliklerinin baş komutanlığını üstlenmekten vazgeçti ve Columbia Üniversitesi başkanı oldu. Paris yakınlarındaki merkezine gelen cumhuriyet elçileri, 1952’deki başkanlık seçimine aday olması konusunda onu ikna ettiler. “IKE’yi seviyorum.” onun karşı konulmaz sloganıydı; Eisenhower, Illionis valisi Adlai Stevenson üzerinde silip süpürücü bir zafer kazandı.
Askeri güçle müzakere ederek soğuk savaşın yükünü azaltmaya çalıştı. 1953’te bir ateşkes imzalanması, Güney Kore sınırları boyunca silahlı bir barış getirdi. Aynı yıl Stalin’in ölümü, Sovyet Birliği ile ilişkilerde değişikliğe yol açtı.
Eisenhower; 1955’te Cenevre’de İngiliz, Fransız ve Sovyet hükümetlerinin liderleri ile buluştu. Başkan, Birleşik Devletler’in ve Sovyet Birliği’nin askeri kuruluşlarının projelerini takas etmeyi ve “diğer ülkelere hava fotoğrafçılığı için kendi ülkeleri içinde tesisler sağlamayı” önerdi. Fakat Sovyetler “Açık Hava” teklifini reddetti.
Eisenhower, Eylül 1955’te Colorado, Denver’da kalp krizi geçirdi. Hastanede geçirdiği yedi haftadan sonra Şubat 1956’da doktorlar Stevenson üzerinde bir diğer zaferi kazandığı ikinci bir dönemi geçirmek için yeterince iyi olduğunu söylediler.
Başkan, iç politikada Yeniden Yapılaşma ve Adil Anlaşma programlarını sürdürerek ve dengeli bir bütçe üzerinde uğraşarak orta bir “modern Cumhuriyet” seyri izledi. Okullarda ırk ayrımının kaldırılması başladığında, Yüksek Mahkemenin emirlerine uyulmasını sağlamak için Little Rock ve Arkansas’a askeri birlikler gönderdi, ancak sivil haklar savunucularının mahkemenin “Brown v. Board of Education” kararını açık olarak hoş karşılamalarına yönelik taleplerine direndi.
Görevdeki son iki yıl boyunca Eisenhower, soğuk savaşın “granitinde bir iz” bırakmaya çalıştı. Nikita Khrushchev’i Camp David’te karşıladı ve gelecek baharda da düşmanlıklarını azaltmak amacıyla yollar aramak için dört güç Paris’te Sovyet lideriyle buluşmayı planladı. Fakat buluşmadan hemen önce Sovyetler, kendi bölgeleri üzerindeki bir Amerikan U-2 casus uçağını düşürdü; ki bu da toplantıyı bozdu ve her iki tarafın da sahip olduğu soğuk savaş tutkularını tekrar alevlendirdi.
Eisenhower, Veda Konuşması’nda Amerikan özgürlükleri için potansiyel bir tehlike olarak gördüğü askeri-sanayi zorluğuyla, uğraşılmış olsun ya da olmasın, haksız kazanç etkisine karşı onları korumak için uyararak pek çok Amerikalıyı şaşırttı. Başkanlığı Cumhuriyetçi bir varise devretme konusundaki başarısızlığından dolayı hayal kırıklığına uğrayan o ve eşi Mamie, savaş alanı olan Gettysburg yanındaki çiftliklerine inzivaya çekildiler. Kalp hastalığından yıllar sonra da Washington, D.C.’de 28 Mart 1969 tarihinde vefat etti.
Kaynaklar: https://www.whitehousehistory.org/bios/dwight-eisenhower
Uzayla – Kültür Evreni
