İlk medeniyetler astronomiyi, gökyüzünü inceleyip onun sayesinde bir takvim oluşturmak amacıyla kullanıyorlardı.
Sonradan yıldızları, galaksileri ve gezegenleri anlamak, keşfetmek amacıyla kullanmamız 3000 yıl sürmüştür (takvimden-meraka). Gökyüzünden sadece bilim faydalanmamıştır, dinler de gökyüzünden faydalanmışlardır. Gökyüzü bazı din ve öğretilerde kutsal sayılmış, gezegenlere tapılmıştır.
İlk İnsanlar İçin Gökyüzü ve Astronomi
Avcı – toplayıcı insanlar gün içinde kendisi ve ailesini beslemek için av peşinde koşmuşlardır. Gündüz avlar toplanır sonra karanlık çöktüğünde evlerine (mağara) sığınmışlardır. Yırtıcı hayvanlar ve karanlıktan dolayı mağaralarından geceleri pek uzaklaşamazlardı. Mağaradan çıkıp gökyüzüne baktıklarında uzayın bütün ihtişamı gözlerini alıyordu. Elbette şu anki gibi şehrin ışıkları gökyüzünün ışıltısını engellemiyordu, sadece uzayın ışıltısı sahnedeydi. Gökyüzünün bu güzelliği, insanların mağara resimlerine yansımıştır. Belki o insan yıldız kaymasına şahit olup bunu mağara duvarına kazıyacak ve ileride torununa gösterecektir. İşte biz insanların gökyüzü macerası böyle başladı.
Önerilir: Büyük Patlama, Evrenin Oluşumu, Neler Yaşandı
Arkeoastronomi
Yukarıda değindiğim gibi ilk insanlar gökyüzünü takvim ve zaman göstergesi amacıyla kullandılar. Birçok yere gökyüzündeki cisim veya ışığa odaklanmış tapınaklar diktiler; Mısır Piramitleri, Maya Piramitleri, Stonehenge…
Mitler ve Gökyüzü
Gezegenlerin, yıldızların hareketleri pek çok dine ve mite konu oldu. Bu cisimler uzun bir süre tanrı veya tanrıçalar olarak kabul ediliyordu. Hintliler, Mayalar, Çinliler, Mısırlılar, Antik Yunanlılar gökyüzünü kutsal sayıyorlardı.
Bilim Macerası – Astronomi
Nicolaus Copernicus (1473 – 1543), Johannes Kepler, Galileo Galilei ve çok daha fazlası gökyüzünü gözlemlediler. Nicolaus Copernicus, Güneş’in etrafında dönen gezegenlerle, güneş sistemi modelini buldu. Gezegen hareketleri kanunları Johannes Kepler tarafından geliştirildi, Isaac Newton, uzaydaki cisimlerin hareketlerini fizik kanunları ile açıklamaya çalıştı.
Zaman ilerledikçe astronomide birçok yenilik ve gelişme yaşandı. Fotoğraf ve spektroskopideki uygulamalar, astronomide uygulanınca astrofizik gelişti. Teleskopta kullanılan kameralar sayesinde, astronomlar uzak cisimlerin fotoğraflarını çekti. Vega, fotoğraflanan ilk yıldızdır (1876). Müslüman astronomlar, sekizinci yüzyıl ile on dördüncü yüzyıl arasında astronomiye ilgi duymuşlardır. Antik Yunan eserlerini arapçaya tercüme etmişler ve uzaya zaman harcamışlardır. islam alimlerinden en bilineni olan, matematikçi, astronom ve şair olan İranlı Ömer Hayyam (1048-1131) uzayı gözlemlemiştir. İran’ın isfahan kentinde bir gözlemevi inşa etmiştir. Bir takvim yaratmak için cisimlerin hareketlerini incelemiştir. Rönesansla birlikte de Avrupali alimler Hayyam’ın birikiminden faydalanıp astronomiyi geliştirmişlerdir. -Astronomi,Astronomi-
Uzayla – Kültür Evreni
