Barok Dönemden Rock Müziğe: Çello

Çellonun ortaya çıkışı 1400’lü yıllarda ‘viole da gamba (bacak)’ isminde 7 telli perdeli bir enstrüman ile başlar. Değişerek günümüze 4 telli ve perdesiz olarak ulaşmıştır. Küçükten büyüğe doğru violin (keman), viola (viyola), violoncello (çello), double bass (kontrbas) olarak sıralanan violin ailesinin üyesidir.

Bulunduğu zamana göre Barok veya modern çello olarak isimlendirilmiştir. Barok Çello klavyesi kısa, telleri tutan köprü kısmı normale göre daha alçak bir şekilde tasarlamıştır. Tellerinin yapımında çoğunlukla bağırsak kullanılmış, alt tellerin yapımında ise gümüş sarım kullanılmıştır. Modern çellolarda ise klavye daha uzun, tellerinin yapımında çoğunluk olarak çelik veya naylonun üzerine sarılmış çelik teller kullanılmıştır. Teller pesten tize doğru ‘do, sol, re, la’ olarak sıralanır.

Çellonun insan sesine en yakın ses yapısına sahip olduğu kabul edilmektedir. Tenorla gençliği, baritonla olgunluğu, basla ciddiyeti ve egemenlik temsil etmektedir. İnce sesleri veren la teli yükselen duyguları çağrıştırır. Ortadaki re ve sol teli samimi, do teli ise gizemli tınıda hisler uyandırır. İnce ve kalın ses aralığı genişliği ile birçok müzik türünde avantaj sağlamıştır.

İlk başlarda orkestrada bas desteği için kullanılmış olsa da üzerine yazılmış çok fazla solo eser bulunmaktadır. Örneğin; Vivaldi’nin bu enstrüman için yazdığı 25’in üzerinde eseri mevcuttur. Çello için en iyi bilinen Barok çalışmaları arasında Johann Sebastian Bach’ın 1717-1723 arasında yazdığı düşünülen 6 süiti vardır. Sonraki yıllarda Robert Schumann, Johannes Brahms ve Edward Elgar gibi besteciler de çello için önemli eserler yazmışlardır.

Devamında çelloyu bize sevdiren en ünlü besteci ve çellistlerin başında Ridolfo Luigi Boccherini, Yo-Yo Ma, Mischa Maisky gibi isimler gelmektedir.
Çello, rock müziğe dahil olarak zenginleştirici katkılar sağlamıştır. Bu tarz içerisinde çelloyu kullanan gruplara Aerosmith, Nirvana, One Republic, Electric Light Orchestra ve barok rock grubu Arcade Fire örnek verilebilir.

Rock müzik ve heavy metal müziğin alt türlerinin karakterize edilmesiyle çello rock müzik tarzı ortaya çıkmıştır. Bu tarzlarda köklü geleneksel olmayan çello gruplarına baktığımızda ilk olarak Metallica şarkılarının versiyonlarıyla tanınan Fin çellistlerden oluşan grup Apocalyptica’yı görüyoruz. Gotik müzikle iç içe karmaşık bir stile kendini adamış çellist grubu Rasputina, klasik müziğin unsurlarını daha modern rock ve metal türüyle karıştıran Break of Reality gibi birçok grup bu müziği geliştirmeye devam etmektedir.

Uzayla – Kültür Evreni