Jenerik Tasarımı, bir film veya dizide izleyiciye önceden ön bilgilendirme amacıyla yapılan, görüntü ve ses dizisidir. İzleyici, izlediği film hakkında temel bilgileri jenerikten alır. Bu bilgiler filmin yönetmeni, oyuncu kadrosu, yapım şirketi gibi şeyleri içerebilmektedir.
Jenerik, filmin veya dizinin etkili bir ifadesidir. Seyirciyi ilgili filme hazırlar. İzleyicinin algısını güçlü biçimde yönlendirmekte, kullanılan aracın başarısı ile ölçülür. Bu araçlar; tipografi, kamera açıları, müzik, renk ve ışık, grafik gibi verilerdir. Bu araçların kullanım şekilleri seyirciye filmin ana temasını ve ne olacağı hakkında bir fikir verir.
Örneğin sert müzikler, titrek kamera hareketleri ve bununla birlikte koyu renklerin kullanılması izleyiciye ”korku” filmi olduğunu düşündürebilir. Yine 1962’den bugüne etkisini sürdüren James Bond filmleri de aksiyon ve macera konulu bir film olduğunu Maurice Binder aracılığıyla izleyicilere aktarmaktadır.
Jenerik Tasarımının Gelişimi
Sinema tarihine baktığımızda ilk zamanlarda filmin jeneriği sadece ”title card” (başlık kartları)’dan ibarettir. Bu başlık kartları seyirciye film hakkında oldukça kısıtlı fikirler sunmaktaydı. Fakat günümüzde jenerik, pek çok fikri izleyiciye aşılamaktadır. Jenerik tasarımının asıl olarak ciddiye alındığı yani sektörde öneminin fark edildiği yıllar 1950’li yıllardır.
Jenerik tasarımına bambaşka yaklaşımlar getiren Saul Bass, Maurice Binder, Pablo Ferro, Kyle Cooper, Deborah Ross gibi isimlerdir. Bunlardan Maurice Binder, James Bond filminin jenerik tasarımına Dr. No (1962) ile başlamış ve License to Kill (1989) filmi ile bitirmiştir. Aradaki 27 yıl süresince tam 14 James Bond filminin jeneriğini tasarlamıştır. Elbette Bond serisi dışında kariyerinde Barbarella, Fathom gibi filmlere de imzasını atmıştır.
James Bond filmlerinde pek çok farklı tekniği kullanarak alameti farikalar yaratmıştır. Bildiğiniz gibi James Bond filmleri genellikle içerdiği aksiyon dolu sahneler, patlamalar, silahlar ve erotizmi ile bilinmektedir. Maurice Binder’ın Dr. No filminde kullandığı ve bir klasik haine gelecek olan ”Gun Barrel” tekniği yani ”silah namlusu” tasarımı büyük ses getirmiştir.
Bu görüntüde, izleyici silah namlusunun içinden bakar ve ardından ortaya çıkan James Bond karakterini takip eder. Ardından da Bond, namluya ateş eder ve ekrandan kan görüntüsü akmaya başlar.
Kaynak: Bilgi, İrem . “Jenerik Tasarımında Maurice Binder’ın Yeri ve 007 James Bond Film Jenerikleri”. Sanat ve Tasarım Dergisi / 21 (Haziran 2018): 77-90 . https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.435641
Uzayla – Kültür Evreni
