10 Maddede Jüpiter Hakkında Bilgiler

Jüpiter, çekirdeğinin bileşimi gibi birçok kısmı hala bilinmeyen güneş sistemimizdeki en gizemli gezegenlerden biridir. Jüpiter, güneş sistemimizdeki en büyük gezegendir.

1 | Jüpiter – Güneş Sistemindeki En Büyük Gezegen

Jüpiter, Güneş’ten sonra soldan beşinci gezegendir ve tüm 8 gezegen arasında bulunan en büyük gezegendir. Devasa bir boyuta sahip olan Jüpiter tüm gezegenlerin toplamından 2,5 kat daha ağırdır. Dünyamız Jüpiter’e göre oldukça küçüktür ve Jüpiter’den 318 kat daha hafiftir.

Jüpiter’in boyutu ve ağırlığı şu anda olabilecek en iyi dengeye sahip. Bilim adamlarına göre, Jüpiter’in kütlesinin daha da artması demek, yerçekimindeki artış nedeniyle Jüpiter’in boyutunu küçüleceği anlamına geliyor.

2 | Jüpiter’in Büyük Kırmızı Noktası

Jüpiter’in dış tabakası oldukça güzel renkli gaz ve toz bulutlarıyla kaplıdır. Bu bulutlar yoğunluktan dolayı çok yüksek hızda hareket eder. Bulutların kalınlığı bir bölgeden diğerine değişmekle birlikte ortalama 50 Kilometredir.

Jüpiter’in dış katmanındaki en şaşırtıcı özelliklerden birisi Büyük Kırmızı Nokta’dır. Aslında bu noktalar Jüpiter’in ekvatorunun güneyinde oluşan bir antisiklonik fırtınadır. Büyük Kırmızı Nokta, Jüpiter’de bulunan büyük ve güçlü bir fırtınadır ve 24.000 kilometre çapındadır. İlk olarak 1665’te keşfedildi ve o zamanlar daha da büyüktü. O zamandan beri, boyutu küçüldü, ancak hala üç tane Dünya’nın içine kolayca sığabileceği kadar büyük.

3 | Jüpiter Güneş Sistemindeki Tüm Gezegenlerden Daha Hızlı Dönüyor

Jüpiter, güneş sistemimizdeki diğer tüm gezegenlere kıyasla çok daha hızlı dönüyor. Saatte 50.000 kilometre hızla dönüyor ve Jüpiter’in bir dönüşünü tamamlaması sadece 10 saat sürüyor. Öte yandan, Dünyamızın bir dönüşünü tamamlaması 24 saat sürer. Jüpiter bir gaz devi olduğu için dönüş hızı ekvatordan kutuplara değişir. Kutuplar ekvatordan biraz daha yavaş döner ve sadece 6 dakikalık bir fark vardır.

4 | Jüpiter Çok Güçlü Bir Manyetik Alana sahip

Jüpiter, manyetik alan lideridir. Manyetik alanı Dünya’dan yaklaşık 20.000 kat daha güçlüdür. Jüpiter’in güçlü manyetik alanı onu ve uydularını güneş rüzgarlarından korur. Manyetik alan, güneş rüzgarlarındaki elektrik yüklü parçacıkları uzaya ve kutuplarına doğru saptırır. Saptırılan radyasyonlar o kadar yoğundur ki, NASA’nın yoğun şekilde korunan uzay aracı onlara dayanamaz. Güçlü manyetik alan, manyetosferin erişimini Güneş yönünde 3 milyon kilometreye ve karşı tarafında 1 milyar kilometreden fazla uzatır.

5 | Jüpiter’in Halkaları

Birçok insan, çevresinde halkaları olan tek gezegenin Satürn olduğunu düşünür. Ancak bilim adamları 1979’da Voyager I’in fotoğraflarından Jüpiter’in ekvatorunun çevresinde halkalar olduğunu keşfettiklerinde şaşırdılar! Bu halkalar o kadar soluktur ki, onları Dünya’daki teleskoplardan gözlemlemek çok zordur. Ekvator etrafındaki ana halkanın genişliği 6 kilometre civarında ve 30 kilometre kalınlığa sahip.

Jüpiter’in buluta benzeyen iç halkası yaklaşık 20.000 kilometre kalınlığındadır ve Halo olarak adlandırılır. Jüpiter’in manyetik alanıyla da etkileşime girer ve çoğunlukla karanlık parçacıklardan oluşur. 3 ^rd çoğunlukla şeffaf halka aslında üç yüzük oluşmaktadır. Bu halka çoğunlukla 10 mikrometre büyüklüğündeki toz parçacıklarından oluşur. Satürn ve Jüpiter’in etrafında halkaların oluşmasının nedeni, asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların Satürn ve Jüpiter’in yörüngelerine girerken daha küçük parçacıklara ayrılarak çarpmalarıdır.

6 | 79 Jüpiter Uydusu

Carnegie Bilim Enstitüsü’ne göre, 17 Temmuz 2018’de bir düzine yeni uydunun keşfinden sonra Jüpiter’in bilinen 79 uydusu var. Bu çok sayıda uydunun yanı sıra sadece Galile uyduları olarak da adlandırılan 4 ana uydusu var; bunlar Ganymede, Europa, Io ve Callisto’dur.

Ganymede Jüpiter’in en büyük uydusudur ve Titan ^2. en büyük uydusudur. Callisto, en büyük ^3. uydudur ve güneş sistemimizdeki en kraterli nesnedir. Callisto 5.000 kilometrelik bir çapa sahiptir ve neredeyse Merkür gezegenine eşit büyüklüktedir.

7 | Jüpiter’in Atmosferi

Jüpiter’in atmosferi hidrojen, helyum ve az miktarda diğer gazlardan oluşur. Hidrojen, atmosferin büyük bir bölümünü kaplar ve atmosferin %89’unu ve %10 helyum gazını oluşturur. Yüksek miktarda hidrojen nedeniyle – Güneş’e benzer şekilde – Jüpiter bir yıldız olma şansına sahiptir. Ancak yetersiz kütlesi nedeniyle Jüpiter bir yıldız olamadı. Jüpiter, bir yıldız olmak için çekirdeğinde bir nükleer füzyon reaksiyonu başlatmak için yaklaşık 80 kat daha fazla kütleye ihtiyaç duyuyordu.

Jüpiter’in çoğunluğu tamamen gazlardan oluşur ve bir uzay aracının inebileceği katı bir yüzeyi yoktur. Ancak bilim adamları, Jüpiter’in çekirdeğinin metalik hidrojenle çevrili katı olabileceğinden şüphe duyuyorlar.

8 | Jüpiter Gezegenleri Korur

Jüpiter, tüm gezegenlerin toplamından 2,5 kat daha ağırdır ve Güneş’ten sonraki ^2. büyük cisimdir. Büyük kütlesi nedeniyle Jüpiter, birçok bilim insanının güneş sisteminin şekillenmesine yardımcı olduğuna inandığı daha güçlü bir yerçekimi alanına sahiptir. Science Magazine’de Jüpiter’in diğer iki gaz devi Satürn ve Neptün ile birlikte uzay enkazını fırlatmada ve iç gezegenleri korumada rol oynadığını anlatan bir makale yayınlandı. Jüpiter hala bazı asteroitleri iç gezegenlerden uzak tutmada rol oynuyor. Çünkü Jüpiter, güneş sisteminde dolaşan Truva asteroitleri adı verilen birçok asteroit üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir.

9 | Jüpiter ve Dünya Neredeyse Eşit Boyutlu Çekirdeklere Sahiptir

Jüpiter’in çekirdeği, araştırılması gereken gizemli yerlerden biridir ve çekirdeğin bileşimi hakkında birçok teori vardır. Birçok bilim insanı, Jüpiter’in çekirdeğinin Dünya’dan yaklaşık 10 kat daha küçük olduğuna ve çoğunlukla metalik hidrojen içerdiğine inanıyor. Dünyamızın çapı 13.000 kilometredir ve 10 kat daha küçük boyutu 1.300 kilometre olacaktır. Yani, Jüpiter’in çekirdeğinin çapı 1.300 kilometre ise, o zaman Dünya’nın 1.220 kilometre çapındaki iç çekirdeğinin çapına bir şekilde eşittir.

10 | Jüpiter’in Uzay Görevleri

Jüpiter, birçok bilim insanının incelemelerine ilham veren gezegenlerdendir. Modern teknolojiden önce Jüpiter, yalnızca büyük yer tabanlı teleskoplar tarafından incelendi. Ancak güçlü roketlerin ortaya çıkması ve teknolojideki ilerlemelerden sonra, bazı uzay araçları öncelikle Jüpiter’i incelemek için gönderildi. Oysa birçok uzay aracı, Jüpiter’i yalnızca birincil görevleri farklı olan bir uçuşta inceledi.

İşte bu uzay araçlarının listesi:

• Pioneer 10
• Pioneer 11
• Voyager I and II
• Galileo Probe
• Ulysses
• Cassini-Huygens
• New Horizons
• Juno

Bu görevler arasında Juno, Jüpiter’i incelemek için gönderilen son uzay aracıdır. Juno, 5 Temmuz 2016’da Jüpiter’in yörüngesine başarıyla girdi. Jüpiter’in kompozisyonunu, manyetosferini, yerçekimi alanını ve oluşumunu incelemek için Jüpiter’in kutupları etrafındaki bir yörüngeye girdi.

Kaynak: toptenscience

Uzayla – Kültür Evreni