Büyük Açlık olarak da bilinen İrlanda Patates Kıtlığı, 1845’te Phytophthora infestans adı verilen mantar benzeri bir organizmanın İrlanda’da hızla yayılmasıyla başladı. Bu yayılma o kadar etkili oldu ki, o yıl içinde patates mahsulünün yarısını mahvetti. Sonraki yedi yıl içinde de mahsulün dörtte üçünü mahvetti. O dönem de İrlanda’nın çiftçileri geçim kaynağı olarak genellikle patates üretiyorlardı. Oluşan bu istiladan dolayı İrlanda’nın nüfusu oldukça kötü etkilendi. Bu kıtlık 1852’de sona erdi fakat 1845’den 185’ye kadar geçen sürede yaklaşık bir miyon İrlandalı, açlıktan veya benzeri nedenlerden dolayı hayatını kaybetti. En az bir milyon insan da İrlanda’yı terk etmek zorunda kaldı.
Kıtlıktan Önce, 1800’lerde İrlanda
İrlanda 20. yüzyılın başlarında etkili olan bağımsızlık savaşına kadar Büyük Britanya’nın bir kolonisiydi. 1829’a kadar İrlanda’da Ceza Kanunları uygulanıyordu. Bu kanuna göre İrlanda’nın çoğunluğunu oluşturan katoliklerin başlangıçta, toprak sahibi olması veya kiralaması, oy kullanması yasaktı. İngiliz ve Anglo-İrlandalı aileler İrlanda toprağının çoğuna sahiptir. Birçok Katolik İrlandalı kiracı çiftçiler olarak çalışıyordu. İlginç olan ise bu büyük kıtlık başlamadan yaklaşık 100 yıl önce patates, soylular tarafından İrlanda’ya getirilmiş ve tanıtılmıştır. İrlanda’da patatesin yalnızca tek bir türü yetişirdi. Yoksul kesim için patates yetiştiriciliği adeta bir bağımlılıktı, çünkü başka seçenekleri yoktu.
İrlanda Patates Kıtlığı Başlıyor
1845’te Phytophthora infestans adı verilen mantar benzeri bir organizmadan dolayı mahsüller yetişmemeye, bozulmaya başladı. İrlanda’da yoksul kesimin geçimi için tek seçenek vardı o da kaybolmuştu. Elbette İrlanda’da tahıl, yağ, domuz eti, pamuk gibi ürünler de yetiştiriliyordu fakat bundan sadece arazi lordları kazanç elde ediyordu. Patatesin eski sağlıklı dönemlerine dönmesi 1852’de gerçekleşti. Fakat o zamana kadar çok büyük hasarlar oldu. Kıtlık sırasında 1 milyon kadın, erkek, çocuk olmak üzere kişi öldü ve 1 milyon kişi de yoksulluk ve açlıktan dolayı ülkeyi terk etmiştir.
Kıtlık Sırasında Alınan Yardımlar
İngiltere İrlanda’ya o dönem bir miktar tahıl gönderdi fakat İrlandalılar bu tahılı işleyemiyordu. İngiliz çiftlik lordları da yoksul kesimi daha doğrusu kiracı çiftçileri, kirayı ödemediklerinden dolayı arazilerinden çıkarttı. Hatta Osmanlı, gizli de olsa Drogheda limanına üç gemiden oluşan yardım göndermiştir. İrlanda da bu yardıma karşılık, 1995’te bir belediye binasına teşekkür plaketi astı.
Kaynak: History
Uzayla – Kültür Evreni
