20. yüzyılın ilk yarısında doğmuş bir sanat akımı olan fovizm, canlı ve parlak renkler ile buluşan doğal darbeleri ifade etmekteydi. Modern sanatın ilk akımlarından biri olan fovizm, 1905-1907 tarihleri arasında en güçlü yıllarını yaşamıştır. Renkli, atmosferik ve çiğ yapıtların akımının kelime anlamı “vahşi hayvanlar” olarak tanımlanmakta.
1900`lü yılların başlarına dek gizli kalmış nesne – sanatçı bağı ilk kez fovizm ile aydınlandı. Dışavurumculuğun temellerini oluşturan cesur ve hücumcu çizgiler, direkt tüpten alınıp tuvale aktarılan renklerle saf duyguların ifadesinde mükemmel bir betimleme tarzıydı. Fovizm eserlerinde duygu aktarımının en başarılı örnekleri doğanın ve doğal olanın esas alındığı natürmort, portre ve nü çalışmalarda kendini göstermekteydi.
Fovizm akımının sanatçıları eserlerini kendi iç dünyasının bir yansımasından ziyade, modern zaman ve mekan yansımalarını kullanarak oluşturmuşlardır. Bu kişiler hayatı kucaklayan, seven onunla iç içe olan akımın temsilcileridir. Diğer bazı akımların tersine pozitif görüşle, protestocu olmak yerine uyum sağlamayı tercih etmişlerdir. Doğanın renk ve nizamını kendi betimlemeleriyle tezahür etmişlerdir.
Onlar asıl olarak renkle ilgilenmiş, rengin canlılığını gözler önüne sermişlerdir. Sanatın rengini daha önce hiç olmadığı kadar yükseltmişlerdir. Fovistler eserlerinde rengin tüm imkanlarını kullanmakta geri durmuyorlardı, daha önce kullanılmayan renk âhenklerini kullanıyorlardı. Bu ekol Vincent Van Gogh, Georges Seurat ve Paul Cezanne gibi bazı sanatçılardan etkilenmişlerdir. Sanatçılar duygularını savruk bir şekilde görünen renklerle ifade etmişlerdir. Hatta bu nedenle yani doğal olmayan renkleri kullanmalarından dolayı sıkça da eleştirilmişlerdir. Eleştirenlerin yanında bazı genç ressamlarda bu akımı desteklemekten geri durmadılar.
Fovizm Ortaya Çıkışı
Modern sanata giden seminal bir başlangıç noktası olan fovizm, 1905 yılında Paris`te Salon d`Automne`da saf, hücumcu ve saldırgan çizgileri tamamlayan çiğ renklerle bezenmiş tablolardan oluşan koleksiyonun sergilenmesiyle ortaya çıktı. Tablolardaki canlılık ve net aktarım sergiye gidenleri hayrete düşürmüştü çünkü bu daha önce benzerine rastlanmış bir ifade tarzı değildi. Fransız eleştirmen Louis Vauxcelles, koleksiyonu oluşturan ressamları “fauves” yani “vahşi hayvanlar” şeklinde adlandırdı ve fovizm böylelikle bir kimliğe kavuştu.
Akımın en önemli temsilcisi Henri Matisse`ti (1869-1954). Akımın diğer temsilcilerini ise; Andre Derain (1880-1954), Maurice de Vlaminck (1876-1958), Georges Seurat (1882-1963) oluşturmaktadır. Matisse`in paletindeki çiğ, canlı, alışılmadık ve doğal olanı göstermeye hazır fakat bir o kadar da soyut tonlar, onun akımın en ikonik eserlerini oluşturmasını sağlamaktaydı. “Lüks Sükûnet ve Zevk” adlı tablosu, akıma ait ilk eser olarak kabul edilmekte.
İlk bakışta gözleri harekete ve zamansızlığa sürükleyen bu tablo, Baudelaire`in L`Invitation au voyage (Yolculuğa Çağrı) adlı şiirinden hayat buluyor:
“Orada ne varsa süs, sükun ve şehvet,
İntizam ve güzellikten ibaret.”
1898 – 1908 yıllarında sanat çevrelerince beğeni toplamış olan fovizm, 10 yıllık kısa bir popülerliğe sahip olsa da Matisse eserlerinde uzun yıllar daha etkisini göstermeye devam etmiş. Matisse: “Hayal ettiğim şey rahatsız edici veya iç karartıcı konulardan yoksun, bir denge, saflık ve dinginlik sanatıdır.” diyerek yaşamı boyunca birçok eser vermiş ve pek çok sanatçıyı da etkisi altına almıştır.
Uzayla – Kültür Evreni
