Geçmişten Günümüze Apokaliptik Motifin Etkileri

Başlangıç olarak, kıyametin ne anlama geldiği bilinmelidir. Bu kelimenin etimolojisine baktığımızda Yunanca “apo” (olumsuzluk eki) ve “kaluptein” (örtmek) hecelerinden oluştuğu ve bu kelimelerin bir araya geldiği, ardından “ortaya çıkarmak, ortaya çıkarmak” anlamına geldiği anlaşılabilir.


Zaman sürecinde, kelimenin şekli “apokalupsis”e ve daha sonra son model “kıyamet”e dönüşmüştür. Genel olarak kıyamet bize ilahi bir intikam anlamı ve felaket ölçeğinde hasar veya yıkımla ilgili bir olay verir. “Dünyanın sonu” demenin süslü bir yoludur. Bu noktada alınması gereken bir diğer terim eskatolojidir. Kelime, “son” anlamına gelen Yunanca éschatos’tan ve “çalışma alanı” anlamına gelen -logy’den gelmektedir. Kelimenin tanımı bize son şeylerin çalışmasının anlamını gösterir.

Kıyamet motifi, nükleer serpinti, dünya çapındaki felaketler, robot ayaklanmaları, zombiler vb. ile ilgili olabilecek kitaplar, filmler, efsaneler ve video oyunları için harika bir kaynaktır. ve şimdiden bu kıyamet ürünlerini antik ve modern dünya için örnekleyeceğim. Uzun yıllar boyunca dünyanın dört bir yanındaki kültürlerde dünyanın sonunun hikayeleri bulundu ve bu nedenle tüm toplum için rahatsız edici gerçeğin bir yansıması olarak görülebilirler. Daha önce de söylediğim gibi kıyamet, dünyanın sona erdiğinden bahseder. Bununla birlikte, kıyametler, daha fazla bireyle ilgili olan “öbür dünya” motifiyle benzerlik göstermesine rağmen, tüm insanlığın ölümüyle bağlantılıdır.

İlahi intikam kavramını anlatan alıntı David A.Leeming “Kıyamet mitleri aracılığıyla insan toplumları, insanlığın başarısızlığına son vermek için evrenin daha yüksek güçlerinin kesin olarak müdahale etmesi gerektiği duygusunu ifade eder.”(Leeming,76) Mezopotamya, Çin, İnka imparatorluğu gibi tüm bu sel hikayelerinde gördüğümüzle benzerliği gösterir. Yine de, bu sel hikayeleri “geçmiş” ile ilişkiliyken, kıyamet hikayeleri “gelecek” hakkında bir şeyler ortaya koyuyor. Dünyanın sonundan söz etmelerine rağmen, bu kıyamet hikayeleri insanlık için yeni bir başlangıç sağlar. Antik çağlardan beri birçok kültürde bulunurlar ve bu nedenle bu kıyamet figürünün birçok kültürel varyasyonu vardır.

İbranice İncil’de, bir dizi peygamber tarafından önceden bildirilen birden fazla kıyamet hikayesi vardır. Dünyanın sonu iki olayla ortaya çıkar: genellikle doğal dünyada olan genel yıkım ve Tanrı’nın düşmanlarını cezalandıran yargı. Dünyanın sonu Vahiy Kitabı’nda anlatılmıştır. Tanrı’nın krallığının yeryüzüne gelişini, ölülerin dirilişini ve son yargıyı tasvir eder. Bunun yanı sıra, dünyayı bir krize karşı uyaracak savaşlar, vebalar, kıtlıklar, deccaller ve cennet izleri de var. Günlerin sonundaki tüm kaosun ortasında, İlahi Aziz Yuhanna, felaket getirici olarak kullanılan Yedi Meleğin simyasal vebalarını kesin bir ayrıntıyla anlattı. Şöyle yazıyor: “Ve gökte başka bir işaret gördüm, büyük ve harikulade, yedi meleğin son yedi belası var; çünkü onlarda Tanrı’nın gazabı doludur.” (Revelation, 15-16).

Her biri kendi veba sıvısı şişesini tutan yedi melek görünürde gelir. Teker teker onları karaya dökerler. İlk melek şişelerini döker ve “Canavarın damgasını taşıyan ve onun suretine tapan adamların üzerine gürültülü ve ağır bir yara düştü.” İkinci melek şişelerini denize döker ve kan olur. Üçüncü melek nehirlere ve çeşmelere de kana dönüşen bir şişe döker. Dördüncü melek şişelerini güneşe döker ve bu da yeryüzünü ateşe verir. Beşinci melek canavarın koltuğuna bir şişe döker. Bu onların krallıklarını karanlıkla doldurur ve takipçilerinin acı içinde kendi dillerini kemirmelerine neden olur. Altıncı melek şişelerini Fırat denen geniş ırmağın üzerine döker ve bir nevi kıvrılarak ırmak kana dönüşmez ama tamamen kurur. Yedinci ve son melek sıvılarını havaya dökerek cennet Tapınağı’ndan büyük bir gürleyen sesin gelmesine neden olarak “Bitti”. Sonra gök gürültüsü, şimşek ve korkunç bir depremle karşılaşırız ve yeryüzündeki tüm uluslar parçalanır ve düşer.

Geçmişten Günümüze Apokaliptik Motif

Bir kıyamet ve dünyanın sonu ile ilgili bu kadim hikayenin dışında Hollywood filmleri, kitaplar ve video oyunları gibi modern tip yapımlara maruz kaldığımız aşikardır. Din ile ilgili bu kıyamet motifi, özellikle kahramanı daha dramatik hale getirerek izleyicilere ve okuyuculara tanıtılıyor. Genellikle yalnız, çaresiz ama bu arada kurtarıcı ve aile veya toplum için intikamcı olarak tasvir edilir. Modern dünyadan bir örnek olarak, “Maymunlar Cehennemi: Savaş” filmi, Sezar’ın önderlik ettiği maymunlar ve Dünya’nın kontrolü için insanlar arasındaki çatışmayı sürdürürken, Sezar’ın kendisi ailesinin öldürülmesinin intikamını alır.

Bir kısım, insanlar Alzhemier hastalığının tedavisi olarak oluşan katil Simian gribi tarafından yok edilir, maymunlar tedavi için esir olarak test edilir. Ancak bu test maymunların tehdit edici bir şekilde aşırı zeki olmalarına yol açar. Sonuç olarak, “gezegeni kurtarmak” uğruna savaş başlar. Maymunların tek amacı isyanlardan ayrı ama özellikle eşit yaşamaktır. Genel olarak, insanın yıkıcılığının insanlığın sonunu getireceği çok çarpıcı bir şekilde izleyiciye sunulur. Bunun yanı sıra Sezar’ın kıyamet motifiyle özdeşleşen acı, güç, sevgi, mücadele ve vicdanla yoğrulmuş dünyayı kurtarma serüveni anlatılır.

Geçmişten Günümüze Apokaliptik Motif
Maymunlar Cehennemi: Savaş

Görüldüğü gibi kıyamet figürünün geçmişteki birçok kültür, dinleri ve teknoloji dahil günümüz modern dünyası üzerindeki etkileri inkar edilemez. Aynı zamanda, bu figür birçok insanı inanç açısından etkilemiştir, çünkü bu mücadele insanlık için ne kadar zor olursa olsun, sonunda insanlığa umut veren bir şey haline gelen yeni ve güzel başlangıçlara yelken açmak için eskiyi yok etmek gerekir. Son olarak, “Kıyamet imgelemi, bugün gerçekliği görme şeklimizin bir parçası.” (Leeming, 77) alıntısı kıyamet figürünün altında yatan felaketten sonra daha iyi yaşama ve bugün bile hala burada olma fikrini pekiştiriyor.

Ben, Zeynep Aydın. 2020 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Fen-Edebiyat Fakültesi’nin Amerikan Kültürü ve Edebiyatı bölümüne yerleştim.Kendimi birçok alanda geleceğe doğru en donanımlı şekilde yetiştirmek istiyorum. Diğer yandan bölümümle de ilgili olduğu için metin yazarlığı ve içerik editörlüğü alanında da kendimi geliştirme hedefim var.

Bir yanıt yazın