Karun’un Altın Parası, Kral Karun ve Lidyalılar

Bugünlere kadar gelen "Karun kadar zengin" sözü aslında Kral Karun'dan gelmiştir.

Karun bugünkü Türkiye’nin batısında hüküm süren bir kraldı. Karun’un Krallığı ise Anadolu uygarlıklarından Lidya’dır.

2000 yıl boyunca devletler ticaretlerini madeni para olmadan farklı yollarla yürüttüler. Örneğin Mısırlılar, ticarette kullanılacak ürünün değerini standart bakır ve altın ağırlıklarıyla ölçen komplike bir sistem kullandılar.

Fakat sonra devletler ticari faaliyetlerini kolaylaştırmak için madeni para kullanmaya başladılar. Akdeniz dünyasında Lidyalılar, ticaret için değerli metallerden yapılmış yuvarlak nesneler üretmeye başladı. Lidyalıların o dönemde ürettikleri madeni paraların birçok boyutu vardır.

Bu paralar MÖ 550 civarında Karun döneminde basılmıştır. Karun’un Lidya’sı döneminde başkent Sardis zamanının önemli ticaret merkezlerinden birisidir.

İlk Lidya paralarında ödemeler değerli metaller, altın ve gümüşle yapılıyordu. Metalin biçimi pek önem teşkil etmiyordu, önemli olan metalin ağırlığı ve saflığıydı. Burada da bir problem ortaya çıktı. Gümüş veya Altın bazı değersiz metallerle karışabiliyordu ve madenin saflığını ölçmede zorluk çıkartıyordu. Metalin saflığını belirlemek oldukça güçtü. Sonuçta bir madeni paranın hangi maddeden yapıldığını yani değerini o dönemde nasıl bilebilirdiniz ki?

Lidyalılar bu sorunu da çözdü. Çözümü her madeni paranın değerine uygun saflıkta altın veya gümüş olarak belirlediler. Eğer devlet üretilen paranın saflığını belirliyorsa ve kontrol ediyorsa o madeni paranın değerini kim tartışabilir ki? Sonuçta devlet onaylamış. Paraların üzerine saflığını belirli eden damgalar basılıyordu.

Karun’un madeni paralarının ağırlığını belirlemek için bir aslan sembolu basılıyordu ve paranın değeri düştükçe aslanın vücudunun daha küçük parçaları basılıyordu. İnsanlar da Karun’un parasına güvendiler ve ticarette aktif olarak kullandılar.

Lidyalılar evet güçlü ve zengindi fakat Doğuda, Persler de hızla büyüyordu. Ve sonunda Lidya Persler tarafından ele geçirildi, Karun da büyük Pers Kralı Kiros tarafından esir alındı. Tabi Karun öldürülmedi. Kiros Lidya’nın ekonomik yöntemlerini benimseyerek Karun’un paralarını Akdeniz ve Asya’ya uzanan ticaret yollarına yaydı. Persler de saf altın ve saf gümüş madeni paralar bastılar.

Karun’un paraları bugün değişti ve gelişti, artık ticaretin her kolunda kullanılıyorlar. Bazen iyi amaçlarla, bazen de kötü.

Uzayla – Kültür Evreni