Yaftalı Tabut – Fatma Nudiye Yalçı

Yer Harbiye Sahnesi. Yedi kadın çıkıyor sahneye. Omuzlarında taşıdıkları bir tabut var. Tabut paramparça olacak belli. Her bir parçayı ise bir kadın üstlenecek. O kadınların her birinin yüzleri bambaşka. Yaşları bambaşka. Ama hepsi bir kadın olacak. O kadın Türkiye’nin ilk kadın oyun yazarı Fatma Nudiye Yalçı. Koydular tabutu yere. Başlatalım cümbüşü dediler. Bambaşka roller olarak ama en çokta Fatma Nudiye olarak.

Yaftalı Tabut

1904 yılında başlayan bir hikaye. Fatma Nudiye doğuyor, çocuk oluyor. Yedi kişilik oyuncu kadrosunun en minyonu çocuk Fatma Nudiye oluyor. Kırmızı karanfili takmış şekilde. Diğer oyuncular belki babası oluyor Fatma Nudiye’nin belki de annesi. Bu yedi kadın her role giriyor, amaçları onu anlatmak. Fransız Lisesi, üniversite yılları,  Nizamettin Nazif Bey’le bir sahafta tanışması. Marksizm’le tanışması… Mücadele ruhunun daha küçücükken ruhunda nasıl baskın ve coşkun olduğu…Karanfil başka oyunculara geçiyor.

Her biri Nudiye olma keyfini tadıyor. O kadar belli ki yüzlerinden içten oynadıkları. Zevkle, hissederek ve anlayarak oluyorlar Fatma Nudiye ruhu. Sonra bir yerlerden Nazım Hikmet sesi yükseliyor. Sonra sahnede uzun boylu kadın oyunculardan biri uzun paltosu, kırmızı atkısıyla Nazım Hikmet oluyor. İnsanın içi cız ediyor. Onun bizim hayatlarımıza dokunmasından çok daha başka, birilerinin hayatını değiştirmesi şaşırtıyor insanı. Şaşkınlık bir süre sonra kıskançlığa bırakıyor yerini.

Bir an o zamanların İstanbul kafelerinden birinde kahve içerken onunla göz göze gelip hayran hayran bakmak istiyor insan. Nudiye de bakmış gözlerinin en derinine. O bağı kurmuş Nazım’la. Yıllarca sürecek dava arkadaşlığının başında. Ama bağ kurduğu biri daha var Doktor Hikmet Kıvılcımlı. Hem dava arkadaşı hem de aşkı. Ama daha çok dava arkadaşı. Onunla yıllarca evlenmeyip bakışarak, sevdiğini sandığı kadınla evlenecek kadar aşkına saygısı olmamasına rağmen dava arkadaşı. İşte Fatma Nudiye’nin davası bu kadar kıymetliydi, özeldi ve coşkuluydu. Ve en son Vatan Partisi. Sonra da Sofya’da hayata erken bir veda.

İstanbul Şehir Tiyatroları’nın bu minimal sezonda en başarılı olduğunu düşündüğüm oyun oldu Yaftalı Tabut. Türkiye’nin ilk kadın oyun yazarı olan Fatma Nudiye Yalçı’yı yedi kadın kılıktan kılığa, rolden role girerek anlatmışlar. Minimal bir sezon olmasına ve kısıtlı imkanlar olmasına rağmen dekor gayet işlevsel ve güzeldi. Oyuncular rollerin haklarını çok iyi verdiler. Karanfili birbirlerine verirken şefkatle baktılar hep. Şarkılarda en derinden hissettiler kadın olmanın hissini. Fatma Nudiye olmanın hissini. Mücadeleci olmanın hissini. Ve cesur olmanın hissini. Harika bir ekip olmuş, müthiş bir ruh yakalamışlar. E, helal olsun… Bilgesu Erenes da güzel yazmış, Yelda Baskın da nefis yönetmiş. Harikasınız kadınlar, harikuladeymişsin Fatma Nudiye.

Uzayla – Kültür Evreni